ابن‌بشران ابوالحسین علی بن محمد اموی معدلابوالحسین علی بن محمد بن عبدالله بن بشران اموی معدل (۳۲۸- ۴۱۵ق/۹۴۰-۱۰۲۴م)، محدث بغدادی الاصل می‌باشد. ۱ - شخصیتوی را صدوق ، ثقه ، خوش اخلاق ، بسیار جوانمرد و متدین (ظاهر الدیانة) ذکر کرده‌اند. [۱]
خطیب بغدادی احمد، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۹۹، قاهره، ۱۳۴۹- ۱۳۵۰ق.
[۲]
ذهبی محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۹، به کوشش ابوهاجر محمد سعید و ابن بسیونی زغلول، بیروت، ۱۹۸۵م.
۲ - اساتید و شاگردانابن بشران نزد اساتیدی چون علی بن محمد مصری، اسماعیل بن محمد صفار و حسین بن صفوان بردعی و دیگران دانش آموخت. [۳]
خطیب بغدادی احمد، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۹۸- ۹۹، قاهره، ۱۳۴۹- ۱۳۵۰ق.
[۴]
ابن‌جوزی عبدالرحمان، المنتظم، ج۸، ص۱۸، حیدرآباد دکن، ۱۳۵۹ق.
همچنین گروهی از مشاهیر از وی روایت کرده‌اند که از آن جمله، خطیب بغدادی را می‌توان نام برد. [۵]
ذهبی محمد بن احمد، سیر، ج۱۷، ص۳۱۲، به کوشش شعیب الارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
۳ - وفاتنوری، [۶]
نوری حسین، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۵۰۹، تهران، ۱۳۱۸-۱۳۲۱ق.
شیخ طوسی را هم از شاگردان وی شمرده و از قول همو روایت کرده که او ابن بشران را در ۴۱۱ق در بغداد دیده است، اما آقا بزرگ [۷]
آقابزرگ، الذریعة، ج۱، ص ۱۲۶.
در این مطلب تردید کرده و نوشته است که شاید این شخص همان علی بن محمد بن شیران (د ۴۱۰ق) باشد. ابن بشران را پس از درگذشت درباب حرب بغداد به خاک سپردند.۴ - اثر علمیبه ابن بشران یک کتاب به نام الفوائد یا الفوائد العوالی الحسان (در دو جزء) نسبت داده‌اند که چند نسخه از آن در کتابخانه‌های مختلف موجود است. [۸]
سزگین فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۴۶۹، ترجمه محمود فهمی حجازی، ریاض ۱۹۸۳م.
۵ - فهرست منابع(۱) آقابزرگ، الذریعة. (۲) ابن‌جوزی عبدالرحمان، المنتظم، حیدرآباد دکن، ۱۳۵۹ق. (۳) خطیب بغدادی احمد، تاریخ بغداد، قاهره، ۱۳۴۹- ۱۳۵۰ق. (۴) ذهبی محمد بن احمد، سیر، به کوشش شعیب الارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. (۵) ذهبی محمد بن احمد، العبر، به کوشش ابوهاجر محمد سعید و ابن بسیونی زغلول، بیروت، ۱۹۸۵م. (۶) سزگین فؤاد، تاریخ التراث العربی، ترجمه محمود فهمی حجازی، ریاض ۱۹۸۳م. (۷) نوری حسین، مستدرک الوسائل، تهران، ۱۳۱۸-۱۳۲۱ق. ۶ - پانویس
۷ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی برگرفته از مقاله «ابوالحسین ابن‌بشران» ج۳، ص۹۶۶. |